Omschrijving
Het veelbesproken project Nieuw Zaailand te Leeuwarden omvat de bouw van het nieuwe Fries Museum, een uitbreiding van het winkelcentrum Zaailand met nieuwe woningen en winkels en een vernieuwde en vergrote parkeergarage met meer ruimte. Het Fries Museum kreeg voor de bouw een legaat van de in 2001 overleden architect Abe Bonnema.
Museum
Het museum kreeg een aan twee zijden toegankelijke hal, die de stromen van het winkelend publiek en de museumbezoekers verbindt. Deze hal geeft toegang tot het museum, maar ook naar de parkeergarage, een museumcafé en een auditorium. Er is veel aandacht besteed aan lichttoetreding, optimalisatie van de museumzalen en de routing. De monumentale trap en de drie expositielagen zijn vanaf het plein zichtbaar. Een grote luifel verbindt de diverse functies, zowel binnen als buiten.
Een efficiënte indeling van de garage ligt ten grondslag aan het constructieve ontwerp. Het Fries Museum werd doorgebouwd op het kolommen skelet van de garage.
Parkeergarage
De parkeergarage werd, binnen de betonnen diepwanden, geheel vernieuwd. Bovendien werd de garage met een volledig travee (vak) uitgebreid en werd de inrit verplaatst. De garage heeft nu 712 parkeerplaatsen. Het aanlegniveau van de 2-laagse parkeergarage werd bijna 1 meter verdiept, ten opzichte van de bestaande garage, om het plaatsen van bomen op het dek mogelijk te maken. Uiteraard werd het dek van de parkeergarage (het plein) ontworpen om evenementen mogelijk te maken.
Om de kosten van de garage te beperken was het wenselijk de bestaande diepwandconstructie te hergebruiken. De bebouwde omgeving was gevoelig voor zettingen ten gevolge van de ontgraving achter de (stalen, verankerde) keerwanden. Om een soepele uitvoering van de nieuwe inbouw van de garage mogelijk te maken, werden de bestaande diepwanden met behulp van groutankers verankerd. Deze ankers zijn tussen de palen van veel naburige panden heen gemanoeuvreerd. Tussen keerwand en bestaande bebouwing is de bestaande infrastructuur (kabels en leidingen) beschermd en zo gehandhaafd. Een intensieve afstemming tussen de ondergelegen garage en de bovengelegen functies heeft geleid tot een efficiënt constructief ontwerp, dat in een korte bouwtijd kon worden gerealiseerd.
Winkels en woningen
Omdat er al plannen bestonden voor uitbreiding van de winkelcapaciteit in de binnenstad, en er behoefte bestond aan verbetering van het plein, is er een masterplan ontworpen. Daarin werd naast het Fries Museum ook een nieuwe straat toegevoegd, met winkels en woningen.
Ten behoeve van de winkels en appartementen is in het dek van de garage een grote overgangsconstructie ontworpen, die een winkelruimte mogelijk maakt met relatief weinig kolommen (goed verkoopbare m²).
De constructieve opzet van alle gebouwen stond in dienst van flexibiliteit. Het betonnen skelet speelt een belangrijke rol in het efficiënt creëren van een optimaal binnenklimaat voor het museum (betonkernactivering en warmte-koude-opslag) De levensduur van het skelet speelt een belangrijke rol bij het realiseren van een duurzaam gebouw (total-life-cyclus). In de constructieve opzet van de gebouwen is geanticipeerd op mogelijke toekomstige aanpassingen in het gebruik.
