DBFMO - Design Build Finance Maintain Operate
Bron:Rijksoverheid.nl
De DBFM(O)-contractvorm regelt alle aspecten van een project:
- Design: ontwerp
- Build: bouw
- Finance: financiering
- Maintain: onderhoud
- Operate: exploitatie, als hier geen sprake van is gaat het om een DBFM-project.
De hierboven genoemde aspecten van een project worden uitbesteed aan een consortium, dat speciaal voor de duur van het project is samengesteld. Bij infrastructuurprojecten wordt DBFM toegepast. Bij rijkshuisvestingsprojecten is er meestal sprake van DBFMO.
Kenmerken DBFMO
DBFMO is niet geschikt voor alle projecten. Kenmerken van DBFMO-contracten zijn:
- Langlopend, de contracten kunnen wel 20 tot 30 jaar duren.
- De reikwijdte (scope) van de projecten is vooraf goed te bepalen.
- De projectrisico’s zijn goed in te schatten en te beheersen door de opdrachtnemer.
Financiering DBFMO
Kenmerkend voor een DBFMO-contract is de F van Financiering. Dit betekent dat het consortium de financiering aantrekt. Er is dus geen voorfinanciering van de overheid. De overheid betaalt alleen voor de geleverde prestaties, meestal pas nadat het project af is. Het consortium richt hier bijna altijd een Special Purpose Vehicle (SPV) voor op. Dit is een rechtsvorm (meestal een besloten vennootschap) die voor een speciale transactie wordt opgericht.
Waakhondfunctie financiers
De financieringsvorm bij een DBFMO-contract bestaat meestal uit een relatief klein percentage eigen vermogen en een relatief groot percentage vreemd vermogen. Financiers zoals banken of institutionele beleggers verstrekken het vreemd vermogen. Deze financiers willen zekerheden hebben. Zij zien daarom strikt toe op naleving van de voorwaarden voor de verstrekking van het vreemd vermogen. Zij letten er ook op dat terugbetaling zo veel mogelijk gegarandeerd is.
Deze waakzaamheid is voor de overheid een extra zekerheid dat de markt het project realiseert en exploiteert zoals in het contract is afgesproken. Daarom wordt deze rol van de financiers bij een DBFMO-contract ook wel de ‘waakhondfunctie van de financiers’ genoemd.
Principes DBFMO
- Voordat de overheid een besluit neemt over een project, formuleert zij de gewenste output tijdens de duur van het contract.
- Het is van tevoren duidelijk wat de verwachte kosten zijn.
- De risico’s zijn geïnventariseerd en toegekend aan die partij die deze het beste kan beheersen.
- Betaling vindt tijdens de looptijd van de overeenkomst plaats op basis van geleverde prestaties en beschikbaarheid van de te leveren dienst(en).
Binnen de door de overheid aangegeven kaders krijgt de opdrachtnemer een sterke prikkel om continu op zoek te gaan naar een efficiëntere manier om de gewenste output te leveren.
Voordelen DBFMO
- Iedere partij doet waar hij goed in is. De overheid en het consortium zorgen samen voor een zo goed mogelijke taak- en risicoverdeling.
- De marktpartijen in het consortium kunnen zelf oplossingen aandragen en uitvoeren. De expertise van de markt wordt zo optimaal benut om tot innovatieve en snellere oplossingen te komen.
- De overheid betaalt voor de geleverde prestaties. De waakzaamheid van de financiers legt een extra prikkel bij de markt om het project te realiseren en exploiteren zoals in het contract is afgesproken.
Meerwaarde DBFMO
DBFMO biedt bij grote projecten potentieel meer kwaliteit voor minder geld en kan daarom een aantrekkelijke manier zijn om de samenwerking met de markt vorm te geven. DBFMO is geen doel op zich maar een belangrijk instrument om meerwaarde te verwezenlijken. Het is daarom van belang om per project een zakelijke transparante afweging te maken of sprake is van meerwaarde. Hierbij maakt het Rijk gebruik van de Publiek-Private Comparator (PPC).
Fasen DBFMO-projecten
DBFMO-projecten bestaan uit een aantal fasen die elkaar deels overlappen. Er zijn verschillende indelingen en aanduidingen van deze fasen in omloop. Hier is gekozen voor de volgende indeling:
